“Super Pumped: The Battle for Uber” dizisini izledim
Uber girişiminin hikayesini anlatan bu diziyi her startup kurmak isteyen girişimcinin izlemesini tavsiye ederim. Bu yazıda diziden ve…
Uber girişiminin hikayesini anlatan bu diziyi her startup kurmak isteyen girişimcinin izlemesini tavsiye ederim. Bu yazıda diziden ve hikayeden aldığım dersleri sizlerle paylaşıyorum.
1. Heyecanlı olmak lazım
Dizinin başlığından da anlaşılacağı üzere Uber gibi dünyayı değiştiren ve milyar dolarlık bir startup kurmak için “Super pumped” olmak, yani heyecanlı, istekli ve ateşli olmak çok önemli. Uber hikayesini izlediğinizde göreceksiniz çok zorlu dönemlerden geçiyorlar ama özellikle kurucunun bu konudaki isteği ve heyecanı bu seviyelere gelmesindeki en önemli etmenlerden birisi.
2. Hiç bir zaman pes etmemek lazım
Süreç içerisinde belediyelerle, taksicilerle, kendi sürücüleriyle ciddi sıkıntılar yaşıyorlar. Hatta taksi sektörünü elinde tutanlar tarafından tehdit ediliyorlar ama asla vazgeçmiyorlar. Girişimcilik 100 m koşusu değil, tam anlamıyla bir maraton olduğu için uzun soluklu olabilenler kazanıyor.
3. “Disruptive” olan start-uplar çok hızlı büyüyor
O güne kadar gelen ulaşım sürecini değiştiren bir fikirle ortaya çıktıkları için sektörün dinamiklerini yerinden ediyor ve 2009 yılında kurulmasına rağmen olağanüstü bir hızda büyüyor.
4. Yatırımcı ve ortak seçerken dikkat etmek lazım
Uber 57 milyar dolarlık bir şirket olurken bir çok yatırımcıdan yatırım alıyor. Ancak yatırımcı ve ortak seçerken çok dikkat etmek lazım. İşler iyi gittiğinde daha fazla pay almak için, işler kötü gittiğinde de daha az zarar görmek için herkes kendini düşünebiliyor. Uber hikayesinde de kurucu ekip yatırımcılarla sorunlar yaşıyorlar ama onu da idare etmek girişim için olmazsa olmaz.
5. Fevri hareket edip tek başına karar almamak lazım
Kurucu Travis Kalanick şirketi çok güzel bir seviyeye çıkarıyor ama kararları genelde kendisi alıyor. Bence kararlar ortak akıl ile alınmalı, çünkü herkes yanılabilir.
6. Başarı için her şey mübah değil
Uber hikayesinde gördüğüm en önemli konu başarılı olmak için her yol mübah görülüyor. Bence bu konuda etik olarak kırmızı çizgiler olmalı. Örneğin Google otonom araçlar teknolojisini ve ekibini bir şekilde alıyorlar ama hukuki olarak çok zor durumda kalıyorlar (Google yatırımcıları olmasına rağmen). Kişisel veriler ile ilgili Apple ile çok ciddi sıkıntılar yaşıyorlar, uygulamanın kaldırılması bile konuşuluyor. Başarı önemli bir şey tabii ki ama etik ve ahlaki değerler daha önemli.
7. Şirkette ayrımcılığa izin veriliyor
Özellikle kadın çalışanlara yapılan ayrımcılıklar ve gayri ahlaki davranışlar bir çalışanın kendi bloğunda yazdığı yazıyla ortaya çıkıyor. Uber bu olaydan sonra ciddi soruşturmalar geçiriyor. Şirket kültürü çok önemli bir konu, şirket içinde adalet olmaz ve ekip mutlu değilse istediğiniz kadar süper bir fikriniz olsun başarılı olmak çok zor.
2018'de Uber, cinsiyet ayrımcılığı, taciz ve düşmanca bir çalışma ortamı iddiasıyla 2017'de açılan bir davayı çözmek için 480'den fazla mevcut ve eski çalışana yaklaşık 7 milyon dolar ödedi. Dava, Uber’in kadın çalışanları ve beyaz olmayan çalışanları küçümseyen ayrımcı bir sıralama sistemi kullandığını iddia etti.
8. Rakiplerimizle ilişkilerimiz etik çizgilerde olmalı
Uber ve en yakın rakibi Lyft arasındaki rekabet acımasızdı. 2014'te hem Uber hem de Lyft, sürücülerin ve çalışanların birbirlerinin hizmetlerinde düzenli olarak araç çağırıp sonra yolculukları iptal ederek sabotaj yaptıklarını iddia etti. Uber kurucusu Kalanick, Lyft’in yatırım alma çabalarını baltalamaya çalıştığını da açıkça kabul etti.
9. Hizmet verdiğiniz insanlar mutlu olmalı
Uber gücünü artırdıkça sürücülerine pek iyi davranmamaya başlıyor, hatta kurucunun bir sürücüyle sözlü tartışması sosyal medyada gündem oluyor. Bir çok kişi #deleteUber etiketi ile paylaşımlar yapmaya başlıyor.
Sizlere 9 maddede öğrendiklerimi anlatmaya çalıştım. Diziyi kesinlikle izlemenizi tavsiye ederim. Tecrübelerden faydalanarak bizler daha emin bir şekilde ve hızlı hareket edebiliriz.
Rexven olarak Türkiye’den çıkıp dünyada ilk 500 şirketten birisi olmaya çalışıyoruz. En önemli konunun başarılı ve başarısız şirketlerin neler yaptığını öğrenmek olduğunu düşünüyorum. Sürekli bu konuda araştırma yapıyorum, öğrendiklerimi sizlerle paylaşarak Türkiye’deki Startup ekosistemine fayda sağlamak benim için önemli. Umarım faydalı olmuştur.